Մեր ազգի բոլոր թերություններն ու առավելություններն, ըստ իս, պետք է դիտարկել մեկ հիմնական լույսի ներքո: Ես դրան կոչում եմ համահայկականության կարծրատիպ, որի նախադեպերը գալիս են պատմության հեռվից, սակայն այդպես էլ դաս չեն դառնում մեզ համար: Կամ դասեր չենք քաղում…
Ավելին, մեր բոլոր խնդիրների ստուգաբանությունը պետք է փնտրել համահայկականության կարծրատիպի (թե բա՝ Տիգրան Մեծ ենք եղել՝ «ծովից ծով» աշխարհակալությամբ) և պատմահոր «փոքր ածուի» անհամատեղելիության մեջ:
Բայց, ինչպես ասում են, դառնանք մեր դասին:
Հայաստանի քաղաքական նորագույն մշակույթի բազմաբովանդակության մեջ համահայկականության՝ ասել է թե՝ մանրապճեղ գործընթացների խոշորացման լուրջ հայտ էր ներկայացրել առաջին նախագահ Լևոն Տեր-Պետրոսյանը (որին, ի դեպ, ոչ մի կերպ հիմնադիր նախագահ չես անվանի՝ երևույթի ոչ վիճակագրական, այլ խորքային առումով): Մտավորականի թիկնոցով քաղաքական ասպարեզ եկած սույն անձնավորությունը իր հրաժարականից տևական ժամանակ անց լռում էր…Իսկ լռելու «քաղաքական ու բարոյական պարտականություն» (և ոչ երբեք՝ իրավունք) նա, ինչ խոսք, վաստակել էր իր պաշտոնավարության սոսկալի շրջափուլի պատճառով:
Իրադարձությունները հայտնի են, սխալները համակարգա-իրավիճակային, անուրանալի ձեռքբերումները՝ համազգային…
Իսկ ահա համահայկական կարծրատիպը հանգիստ չտվեց ԼՏՊ-ին, ով ցանկացավ պատմության աղբարկղից վերադարձի կոչեր ճարտասանել՝ ապավինելով իր, թերևս միակ, ձիրքին…Երկար ժամանակ լռած մարդն սպասեց, սպասեց ու …ինչպես ասում են…մուկ ծնեց: Սեփական կենսագրությունը սրբագրելու նրա մոտավոր կամ մոտավորական (որպես գործուն, սրտացավ մտավորական ևս ձախողվեց) ջանքերը հասկանալի էին: Նույնքան ակնհայտ էր նրա ձգտումը՝ ՀԱԿ անվանյալ հակաիշխանական ճամբարում իր կողքին հավաքագրել իշխանություններից դժգոհելու օբյեկտիվ կամ սուբյեկտիվ պատճառներ ունեցողներին: Հավաքեց, բայց սաստեց. «Յա սամիյ մուդրիյ, յա սամիյ վելիկիյ…»:
Հավաքեց ընդդիմացողներին, բայց ոչ ընդդիմությանը: Որովհետև, ինչպես ցույց տվեց անողոք ժամանակը, ԼՏՊ-ի հրովարտակից ու ընդհանուր ճանապարհից սկսեցին և շարունակում են արագորեն անջատվել քաղաքական ուժերն ու ֆիգուրները (Արամ Սարգսյան, Ալեքսանդր Արզումանյան և այլն): Հեռացողներն, իհարկե, չեն փայլում իրենց կատարելությամբ, բայց որ գիտակցեցին գլխավոր տիկնիկավարի նպատակները (ավելի շուտ դրանց հեղհեղուկությունն ու սնանկությունը), արդեն իսկ դրվատելի է:
Իսկ ՀԱԿ-ի ներՀԱԿության առաջին ախտանիշներն ի հայտ եկան ՀԱԿ-իշխանություն երկխոսության ժամանակ, որտեղ ԼՏՊ-ի լեզվակները հանդես էին գալիս միևնույն երգի՝ բազմաձայն կատարմամբ: Իշխանափոխություն և վերջ: Նախանձելի միասնականություն է, չէ՞…
Սակայն, դրան հաջորդած իրադարձությունները, այդ թվում՝ բազմաչարչար միացյալ շտաբի ստեղծումը՝ ԲՀԿ
-ի հետ գործարքի բացահայտումներով, խորհրդարանում տաքուկ տեղավորվելը, նախագահական առաջիկա ընտրություններում միացյալ թեկնածուի շուրջ Փաշինյան-Զուրաբյան զույգի հակասական հայտարարություններն ու շատ այլ պղպջակներն ավելի ընդգծեցին Հայ ազգային կոնգրեսի համահայկական կարծրատիպության ողորմելի լինելը: Նրա առաջնորդի անհաջողակ լինելը: Չէ, ինչ եմ ասում, Լևոն Տեր-Պետրոսյանը մի բանում հաջողել է: Նրան հաջողվեց մի գիշերվա համար բարոյազրկել ընդդիմության դաշտում «դեռևս կույս մնացած» քաղաքական գործիչներին. ոմանք հասցրին պատվով դուրս գալ, ոմանք էլ, ասենք Պետրոս Մակեյանի, Սոս Գիշյանի տեսքով, ամենայն հավանականությամբ, չեն ուշացնի առողջ տրոհումը մեռելածին օրգանիզմից…
Комментариев нет:
Отправить комментарий